Inteligencja a neuroAtypowość
Czasami jeszcze utożsamia się neuroAtypowość z określonym poziomem inteligencji oraz stosuje uogólnienia i nieścisłości w tym obszarze. NeuroAtypowość, czyli przetwarzanie informacji w sposób inny niż większość ludzi, nie jest synonimem ani braku, ani nadmiaru inteligencji.
Inteligencja jest złożoną cechą, która obejmuje zdolność do uczenia się, rozumienia, rozwiązywania problemów i adaptacji do nowych sytuacji. Natomiast różnice w funkcjonowaniu mózgu, to inna koncepcja. Czy jedno ma na drugie wpływ? Raczej tak. NeuroAtypowość może maskować prawdziwy potencjał i inteligencję. A wysokie IQ, może pomóc w maskowaniu pewnych cech neuroAtypowości.
Testy i uogólnienia
Warto zwrócić uwagę na fakt, że testy zakładają pewien standard w zakresie umiejętności językowych, czytania, pisania, co może stawiać osoby neuroAtypowe w niekorzystnej pozycji. Np. rozwiązywanie zadań pisemnych może nastręczać trudności dyslektykom_czkom, szczególnie jeśli mają być wykonane w ograniczonym czasie. Jednak ukończenie tego samego zadania, po przedstawieniu treści w formie ustnej, daje często dużo lepsze wyniki. W przypadku osób z ADHD badania wykazały, że np. słabsza pamięć robocza ma negatywny wpływ na wyniki testów na inteligencję. Po wyłączeniu tego elementu, osoby z ADHD osiągały wyniki porównywalne (a czasem lepsze) z grupą kontrolną[i].
[i] https://www.additudemag.com/low-iq-in-adhd-adults-may-not-reflect-intelligence/
Mamy też do czynienia z uogólnieniami w drugą stronę.
W świadomości społecznej krąży jeszcze trochę mitów, np. ten dotyczący osób autystycznych: przekonanie, że każda osoba autystyczna ma fotograficzną pamięć lub nadzwyczajne zdolności matematyczne. Owszem, niektóre osoby mogą posiadać te umiejętności. Jednak klasyfikowanie wszystkich osób autystycznych jako „savantów” jest niebezpieczne ponieważ może prowadzić do nieuzasadnionych oczekiwań wobec tej społeczności.
A co jeśli ktoś nie spełnia tych wysokich standardów?
Spiky profile
Wśród osób neuroAtypowych dość często występuje tzw. „spiky profile”, gdzie w różnych dziedzinach, ich umiejętności prezentują się na bardzo różnych poziomach. Taki nierównomierny rozkład pokazuje raczej złożoność i unikatowość, i , że nie można oceniać czyjegoś potencjału, opierając się wyłącznie na jednym wymiarze.
Napisz w komentarzu, lub na email: kontak@ponadschematami.org.
Możesz też skorzystać z listy „PYTANIA/INSPIRACJE”:
Jakie zmiany w podejściu do oceny inteligencji osób neuroAtypowych chciałbyś_abyś zobaczyć w przyszłości?
Jakie są twoje osobiste doświadczenia w kontekście społecznego postrzegania inteligencji osób neuroAtypowych?